چرا قیمت برنج تا این حد افزایش یافت؟

به گزارش کارنا، در شرایطی که برنج تولیدی در آذرماه امسال روی دست کشاورزان داخلی مانده بود و حتی دستمایه سوال از وزیر جهادکشاورزی شد که چرا بیش از نیاز برنج وارد شده است، به یکباره این کالای پرمصرف در سبد خانوار ایرانی در بازار نایاب شد و قیمت‌ها به طور تصاعدی افزایش یافت.

برنج یکی از کالا‌های پرمصرف در سفره خانواده‌های ایرانی است؛ بخش اعظمی از این محصول توسط کشاورزان داخلی و به طور عمده در سه استان شمالی کشور کشت و تامین می‌شود، اما در کنار آن بخشی از نیاز کشور از طریق واردات و به طور عمده از کشور‌های هند، پاکستان و گاهی تایلند تامین می‌شود.

بر اساس برآوردها، نیاز سالانه کشور به برنج سه میلیون تن است که اغلب تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن آن در شالیزار‌های ایران برداشت می‌شود؛ آمار‌های اولیه وزارت جهادکشاورزی نیز حکایت از آن دارد که تولید برنج امسال کشاورزان که از شهریورماه روانه بازار مصرف می‌شود، نسبت به سال گذشته حدود ۲۰۰ هزار تن بیشتر بوده است.

با این وجود بررسی‌های میدانی از فروش برنج در بازار تهران حکایت از آن دارد که قیمت هر کیلو برنج هاشمی درجه یک ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار تومان، برنج ندا ۱۳۵ هزار تومان، برنج خارجی پاکستانی و هندی ۵۵ تا ۸۵ هزار تومان عرضه می‌شود در حالی که تا پیش از بروز نوسان در بازار برنج، قیمت پیش از این قیمت هرکیلو برنج هاشمی درجه یک ۸۵ تا ۱۱۰ هزارتومان، برنج ندا کمتر از ۸۰ هزار تومان و برنج خارجی کمتر از ۷۰ هزار تومان بود.

در این میان نمی‌توان اثرگذاری عواملی، چون افزایش قیمت برنج در بازار‌های جهانی، تغییرات اقلیمی، خشکسالی‌ها و کم بارشی‌های پی در پی، پربارشی‌های خسارت‌زا، تغییر کاربری اراضی و کاهش تولید، رشد جمعیت و افزایش مهاجرین، نوسان نرخ ارز، کاهش واردات، انحصار در واردات و خرید تولید داخلی و احتکار توسط عده‌ای سودجو را در افزایش قیمت برنج کتمان کرد، اما به نظر می‌رسد نداشتن برآورد صحیح از میزان مصرف سالانه برنج، تولید داخلی و میزان دقیق واردات مورد نیاز عوامل اصلی بروز این پدیده در بازار بوده‌اند.

مشکلاتی که تولید را تهدید می‌کند
همانگونه که در ابتدا گفته شد، ۷۰ درصد نیاز کشور به برنج از طریق تولید داخلی تامین می‌شود، اما همین تولید داخل با تهدیداتی روبروست که تغییرکاربری زمین‌های کشاورزی در سه استان شمالی یعنی گیلان، مازندران و گلستان مهمترین آن است؛ این سه استان در مجموع ۷۵ درصد تولید داخلی برنج را بر عهده دارند.

ایران از بزرگترین تولیدکنندگان برنج در خاورمیانه به شمار می‌رود، اما از آنجا که کشاورزی ایران از آسیب‌های ناشی از تغییرات اقلیمی مصون نمانده، تولید برنج نیز متاثر از خشکسالی‌های پی در پی، پربارشی‌های خسارت زا و خارج از فصل، کمبود منابع آبی اعم از آب‌های زیرزمینی و روان‌آب‌ها کاهش یافته است.

منبع: ایران جیب