اگرچه تجربههای گذشته نشان داده تخصیص ۱ میلیارد دلار نمیتواند بازار خودرو را رقابتی و از حالت انحصار خارج کند، اما همچنان ابهامات زیادی در خصوص محل تامین این ارزها، نحوهی تخصیص آنها و شرکتهایی که مجوز واردات خودرو میگیرند، وجود دارد.
در پی تصویبنامه هیات وزیران با موضوع مجوز واردات خودرو توسط وزارت راه، رئیس مجلس در نامهای به رئیسجمهوری تأکید کرد: کلیه دستگاههای اجرایی به استثنای نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و نیروی انتظامی از خرید خودروی خارجی منع شدهاند.
با اختصاص یکمیلیارد دلار ارز به واردات خودرو (برای امسال) و همچنین اعلام وزیر اقتصاد مبنی بر باز شدن گره واردات، حالا این پرسش برای افکار عمومی ایجاد شده که آیا قرار است تحولی عظیم در بازار خودروی کشور از حیث کاهش انحصار و افزایش رقابت رخ بدهد؟ روز گذشته، ابتدا این وزیر امور اقتصادی و دارایی بود که در توئیتی خبر از باز شدن گره کور واردات خودرو داد. عبدالناصر همتی در صفحه شخصی خود (در شبکه اجتماعی ایکس) نوشت: امروز بالاخره گره کور واردات خودرو را با تدبیر رئیسجمهور در جلسه ستاد اقتصادی دولت باز کردیم. همه بدانند اجازه انحصار در هیچ حوزه و صنعتی را نمیدهیم. همه صنایع باید با رقیب خارجی خود رقابت کنند. منافع ملت ایران در رقابت است. کمی بعد از این توئیت وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی خبری را اعلام کرد که نشان داد منظور همتی از باز شدن گره کور واردات چه بود.
یک مقام مسوول در وزارت صمت پس از گذشت ۱۰روز خبر تعلیق ثبت سفارش خودرو را تکذیب کرد؛ درحالیکه به ادعای برخی از واردکنندگان علاوه بر تعلیق ثبت سفارش ورود خارجیها، امکان عرضه از سوی واردکنندگان نیز محدود شده است. نوسان تصمیمات و سیاستها در حوزه « واردات خودرو » اثر مستقیم بر روند قیمتها در بازار داخلی دارد و تبعات اعمال محدودیت در مسیر واردات، مسیر دسترسی مصرفکننده به خودروهای موجود را پیچیدهتر خواهد کرد. وعده دولت چهاردهم برای تنظیم این بازار منوط به «گشایش واردات» است.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران ضمن تکذیب تعلیق ثبت سفارش واردات خودرو گفت: برای ثبت سفارش و واردات خودرو همکاریهای خوبی با بانک مرکزی داشتهایم و هیچ مشکلی در این خصوص وجود ندارد.
وزیر اسبق صمت گفت: مخالفت بانک مرکزی و مشکلات ارزی، مانع واردات خودرو بوده است. باوجود آنکه وزارت صمت درآمد ارزی را افزایش داد؛ اما بانک مرکزی با واردات خودرو موافقت نمیکرد.
از آنجایی که تعداد قابل توجهی از عزیزان جانباز در فراخوان قبلی از روش واردات خودرو توسط شرکتهای واردکننده انصراف دادهاند، لذا نظر به پیگیری مکرر بنیاد شهید و امور ایثارگران، مقرر شد فرصت مجدد برای کلیه جانبازان معزز فراهم شود.
رئیس سازمان توسعه تجارت ضمن تاکید بر اینکه بانک مرکزی به خوبی در روند تخصیص ارز برای واردات خودرو همکاری دارد و ثبتسفارشها نیز بر اساس سهمیه ارزی در حال انجام است، بهگونهای که واردات خودرو به امری روتین تبدیل شده، اعلام کرد که از ابتدای سال جاری تاکنون بالغ بر ۸۰۰ میلیون دلار ارز برای واردات خودرو توسط بانک مرکزی تخصیص داده شده است.
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا گفت یک تعرفه صد درصدی را بر واردات خودرو از چین اعمال خواهد کرد مطابق با آنچه جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در ماه مه اعلام کرد.
در پی بحثهای مطروحه پیرامون تصمیم موافقت بانک مرکزی با واردات همه خودروها با ارز سپرده خود، رئیس سازمان توسعه تجارت تشریح کرد که این مجوز بانک مرکزی در وهله نخست برای مناطق آزاد است و سپس برای سایر هم مجوز خواهد داد اما در کل ترجیح با واردات خودرو های برقی و هیبریدی است، با این حال برای سایر خودروها و کالا هم بانک مرکزی مشکلی ندارد اما شرایط احراز، کمی شرایط سختی دارد و اینگونه نیست که همه بتوانند واردات داشته باشند.
رئیس مرکز نوآوری حمل و نقل وزارت صمت با اشاره به نادیده گرفتن خدمات پس از فروش و انتقال فناوری در بحث واردات خودرو گفت: متاسفانه بعضی وقتها به دلیل عجلهای که سیاست گذار برای واردات خودرو دارد از این قاعده غفلت میکند.
واردات خودرو از ابتدای سال جاری در شرایطی سرعت گرفته که از ۳۶ شرکت مجاز ورود خارجیها تنها چهار شرکت در این زمینه فعالتر عمل کردهاند. حال سوالی که مطرح میشود این است که چرا ۳۲ شرکتی که از مردادماه سال گذشته مجاز به واردات خارجیها شدند، در این زمینه خیلی فعال نیستند و تنها چهار شرکت واردکننده بخش اعظم واردات را بر عهده دارند؟ اگرچه عباس علیآبادی، وزیر صمت دولت سیزدهم، در آخرین روزهای حضورش در این وزارتخانه از ورود ۵۰هزار خودروی وارداتی به گمرکات کشور خبر داد، بااینحال با توجه به اخبار خودروهای ترخیصشده از سوی گمرک، رکوردداران ورود خارجیها تنها چهار شرکت فعال در این زمینه هستند و از باقی واردکنندگان مجاز به واردات خارجیها خبری نیست.
رییس گمرک سازمان منطقه آزاد کیش با بیان اینکه به تمامی درخواست کنندگان واردات خودرو مجوز لازم ارائه شده است، گفت: تمهیدات لازم اندیشیده شده وبه هیچ وجه شاهد رانت در واردات خودرو به جزیره نخواهیم بود.