لزوم هوشمندسازی جایگاه ها در پی افزایش نگران‌کننده انفجار مخازن سی ان جی

به گزارش کارنا، علی محمودیان، رییس اتحادیه کشوری سوخت های جایگزین و صنایع وابسته از افزایش نگران‌کننده حوادث انفجار مخازن سی ان جی در ماه‌های اخیر خبر داد و بیان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که عدم اجرای مواد 1 و 4 مصوبه هوشمند سازی جایگاهای عرضه گاز طبیعی مورخ 15/12/1397 از عوامل اصلی این حوادث بوده است.

محمودیان با اشاره به روند توسعه خودرو‌های دوگانه‌سوز عنوان کرد: با گذشت ۲۰ سال از آغاز پروژه‌های زیربنایی صنعت سی ان جی در حوزه حمل‌ونقل کشور، این صنعت موفق به کسب سهم ۲۰ درصدی از سبد سوخت کشور شده است. طی این مدت، بیش از ۵ میلیون خودرو دوگانه‌سوز تولید و تبدیل شده و از سوخت سی ان جی استفاده می‌کنند.

وی ادامه داد: هرچند حوادث این صنعت در مقابل دامنه گسترده آن ناچیز است، اما بازتاب نامطلوبی در جامعه داشته است و برخی از منتقدان، خودرو‌های دوگانه‌سوز را به عنوان "بمب‌های متحرک" در سطح شهر‌ها می‌دانند که واژه‌ای کاملا اشتباه است چراکه تمام حوادث رخ داده تا کنون تنها در جایگاه‌های سی ان جی و در زمان افزایش فشار مخزن اتفاق افتاده است.

رییس اتحادیه کشوری سوخت‌های جایگزین و صنایع وابسته در گفتگو با خبرنگار کارنا یادآور شد: علیرغم آزمون‌های استاندارد و سخت‌گیرانه جهت ساخت و تولید مخازن سی ان جی، جلوگیری کامل از حوادث مرتبط با سی ان جی امکان‌پذیر نیست. با این حال، با کنترل خودرو‌های دوگانه‌سوز پیش از سوخت‌گیری در ایستگاه‌های سی ان جی می‌توان تا حد زیادی از بروز حوادث ناگوار نظیر انفجار مخزن گاز جلوگیری کرد. نکته قابل‌توجه اینکه هیچ انفجار مخزن سی ان جی خودرویی خارج از ایستگاه حتی در تصادفات شدید خودرو‌های گازسوز گزارش نشده است.

محمودیان محل حادثه، نوع خودرو، کارخانه‌ای بودن خودرو‌های دوگانه سوز، نداشتن معاینه فنی واتمام تاریخ انقضای مخازن سی ان جی را از مهم‌ترین دلایل وقوع حوادث انفجار مخازن سی ان جی عنوان و بیان کرد: تمام انفجار‌های مخزن سی ان جی خودرو‌های دوگانه‌سوز تنها در زمان سوخت‌گیری در ایستگاه‌های سی ان جی رخ داده است. همچنین بیشترین حوادث در خودرو‌های وانت بار و بیش از ۹۰ درصد انفجار مخازن در خودرو‌های گازسوز کارخانه‌ای بوده است.

وی اضافه کرد: اغلب خودرو‌هایی که مخازن آنها منفجر شده‌اند، فاقد برگه مجاز معاینه فنی ویژه خودرو‌های دوگانه‌سوز بودند و تاریخ مصرف مخازن سی ان جی خودرویی نیز ۱۵ سال است و بر این اساس تاریخ مصرف مخازن سی ان جی حدود دو میلیون خودرو در سطح کشور به اتمام رسیده است.

معاون اتاق اصناف ایران با بیان اینکه حوادث انفجار مخازن سی ان جی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند، ادامه داد: حوادث مربوط به دست‌کاری مخازن با سهم ۴۸ درصد، حوادث مربوط به خوردگی یا پوسیدگی مخازن با سهم ۴۶ درصد و سایر حوادث مانند استفاده از مخازن ال پی جی، مخازن غیراستاندارد و مستعمل با سهم ۶ درصدی از مهم‌ترین نوع حوادث در این حوزه به شمار می‌روند.

محمودیان در ادامه به روند حوادث انفجار مخازن سی ان جی اشاره کرد و گفت: در ابتدای طرح گازسوز نمودن خودرو‌ها تا سال ۱۳۹۶، دست‌کاری مخازن گاز خودرو‌ها به‌عنوان عامل اصلی حوادث انفجار مخازن سی ان جی مطرح بود، اما از سال ۱۳۹۵ به بعد، پوسیدگی یا خوردگی سطح بیرونی مخازن سی ان جی از عوامل مهم در انفجار مخازن محسوب می‌شود. سایر موارد انفجار مخازن سی ان جی که کمترین میزان حوادث را به خود اختصاص داده‌اند، مربوط به استفاده از مخازن نامناسب برای ذخیره‌سازی گاز طبیعی فشرده است.

وی درباره راهکار‌های پیشنهادی کاهش حوادث انفجار مخازن سی ان جی اظهار داشت: اجرای فوری ماده ۱ مصوبه هوشمند سازی جایگا‌های عرضه سی ان جی مبنی بر همکاری وزارت نفت و وزارت صنعت، معدن و تجارت به  منظورهوشمندسازی جایگاه‌های عرضه سوخت گاز طبیعی و همچنین اجرای فوری ماده ۴ این مصوبه مبنی بر تأمین منابع مالی اجرای الزامات ایمنی و کمک به تعویض مخازن وسایل نقلیه با سوخت سی ان جی ظرفیت بالایی را برای بهبود و افزایش بهره‌وری جایگاه‌های عرضه سی ان جی  فراهم خواهد کرد.

رییس اتحادیه کشوری سوخت‌های جایگزین و صنایع وابسته افزود: همچنین اجرای هوشمندسازی جایگاه‌ها می‌تواند منجر به کاهش هدررفت انرژی، افزایش سرعت و کارایی در ارائه خدمات و بهبود نظارت و کنترل بر مصرف سوخت شود و به بهبود زیرساخت‌های موجود و توسعه سریع‌تر جایگاه‌های جدید کمک شایانی کند.

مجمودیان بازدید‌های دوره‌ای خودرو‌های پرریسک را از دیگر راهکار‌ها برای جلوگیری از انفجار مخازن  سی ان جی عنوان و بیان کرد: ارجاع خودرو‌های پرریسک برای بازدید‌های دوره‌ای به مراکز خدمات فنی و مهندسی، شناسایی و دسته‌بندی خودرو‌های پرریسک و اجرای بازدید‌های دوره‌ای قطعا به کاهش حوادث و رفع مشکلات موجود در خودرو‌های پرریسک منجر خواهد شد. همچنین با آموزش مالکان خودرو‌های گازسوز در قالب تولید محتوای آموزشی و انتشار آن در رسانه‌های عمومی می‌توان به کاهش حوادث در این حوزه کمک کرد.  

وی بر ضرورت تشکیل کمیته‌ای ویژه با حضور نمایندگان نهاد‌های مرتبط تاکید کرد و اذعان داشت: تشکیل جلسات منظم، ارائه راهکار‌های فوری، نظارت مستمر بر اجرای مصوبات به بهبود هماهنگی و اجرای سریع‌تر و دقیق‌تر مصوبات کمک خواهد کرد.

معاون اتاق اصناف ایران با تشریح گام‌های اجرایی مهم برای بهبود ایمنی خودرو‌های دوگانه سوز اظهار داشت: در گام اول نصب دوربین‌های پلاک‌خوان درایستگاه‌ها و اتصال آنها به سامانه جامع اطلاعات خودرو‌های گازسوز و تجهیز مخازن سی ان جی موجب شناسایی خودرو‌های گازسوز تبدیل کارگاهی و کنترل بهتر ایمنی آنها خواهد شد.

محمودیان افزود: در گام بعدی شناسایی خودرو‌های فاقد معاینه فنی معتبر دوگانه‌سوزبه نحوی که با مقایسه اطلاعات تمام خودرو‌ها که در اختیار پلیس راهنمایی و رانندگی قرار دارد و اطلاعات خودرو‌های دارای معاینه فنی معتبر که در سامانه سیمفا موجود است، زمینه شناسایی خودرو‌های فاقد معاینه فنی معتبر گازسوز (کارخانه‌ای) را فراهم کرد. به این ترتیب پیامک‌های هشدار به مالکان خودرو ارسال می‌شود تا پس از اجرا، در صورت عدم دریافت معاینه فنی، جریمه‌ها برای خودرو‌ها اعمال شود.

رییس اتحادیه کشوری سوخت‌های جایگزین و صنایع وابسته در پایان خاطرنشان کرد: اجرای صحیح پیشنهادات مطرح‌شده، اطلاعات جامع و دقیقی از خودرو‌های دوگانه‌سوز شامل خودرو‌های غیراستاندارد و فاقد معاینه فنی ویژه خودرو گازسوز فراهم می‌آورد و موجب کاهش چشمگیر حوادث مرتبط با مخازن خواهد شد. امید است با پیگیری مؤثر و اجرای کامل این اقدامات، ایمنی و سلامت مالکان خودرو‌های دوگانه‌سوز تضمین گردد.