به گزارش کارنا، تحریمهای بینالمللی، محدودیت دسترسی به فناوری، قطع همکاری با شرکای خارجی و انزوای مالی از مهمترین دلایل عقبماندگی خودروسازی در ایران است
محمـدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهوری به تازگی در همایش رتبه بندی بنگاههای متوسط و کوچک با نگاهی مقایسهای به صنعت خودروی ایران و کرهجنوبی عنوان کردهبود؛ «کره جنوبی تولید خودرو را یک سالدیرتر از ایران آغاز کرد با اینحال خودروسازی این کشور چه سهمی از بازار جهانی دارد و ما کجا هستیم؟» گزارهای که بارها از سوی منتقدان صنعت خودروی کشور و حتی مقامات رسمی تکرار شدهاست، اما آنچه پرسش برانگیزشده، این است که آیا میتوان خودروسازی دو کشور را بدونتوجه به شرایط محیطی، سیاستگذاری کلان و میزان انزوا یا اتصال به زنجیره اقتصاد جهانی مقایسه کرد؟
نکته مهم دیگر که در مقایسه صنعت دو کشور اغلب نادیده گرفتهمیشود، شوکهای بیرونی است. خودروسازی ایران در چهار دههاخیر، به طور مداوم با تحریمهای بینالمللی، محدودیت دسترسی به فناوری، قطع همکاری با شرکای خارجی و انزوای مالی مواجه بودهاست. جنگ هشت ساله، تحریمهای چندین ساله، بحرانهای ارزی، بی ثباتی سیاست خارجی و تغییر مکرر قواعد بازی اقتصادی، امکان برنامه ریزی بلندمدت را از این صنعت گرفت.
در نقطه مقابل، کره جنوبی نه تنها از چنین انزوایی رنج نبرد، بلکه به طور فزایندهای در زنجیره جهانی خودرو ادغام شد. حضور برندهایی مانند هیوندای و کیا در بازارهای آمریکا و اروپا، آنها را ناگزیر به رعایت استانداردهای سختگیرانه ایمنی، محیطزیست و کیفیت کرد. این فشار بیرونی، موتور اصلی یادگیری صنعتی بود؛ عاملی که در ایران، به دلیل بازار بسته و سیاست قیمتگذاری دستوری، عملا وجود نداشت.
در کره، دولت نقش «تنظیم گر توسعه گرا» را ایفا کرد؛ این یعنی جهت گیری کلان را تعیین کرد، اما بنگاهها را در معرض رقابت گذاشت. در ایران دولت همزمان نقش مالک، سیاستگذار، قیمت گذار و ناظر را بر عهده گرفت. نتیجه این تداخل نقش ها، کاهش شفافیت، تضعیف پاسخگویی و انتقال هزینه ناکارآمدی به مصرفکننده بود.
فاصله امروز خودروسازی ایران و کره جنوبی، بیش از آنکه محصول «شروع دیرتر» یا «توان کمتر» باشد، نتیجه دو مسیر سیاستی کاملا متفاوت است. مقایسهای که اگر تحریم، جنگ، انزوای بینالمللی و ساختار رانتی بازار را نادیده بگیریم نه تنها منصفانه نیست، بلکه مانع درک ریشههای واقعی عقب ماندگی صنعت خودرو میشود.
بدین ترتیب پرسش درست این نیست که «چرا کره جلو افتاد؟» بلکه این است که «چرا خودروسازی ایران برای دههها از چرخه یادگیری جهانی کنار گذاشته شد؟» پاسخ به این پرسش، بدون درنظرگرفتن نقش دولت، سیاست خارجی و شرایط اقتصادی کشور ممکن نیست.
منبع:دنیای اقتصاد
ارسال نظر