آیا کاهش شکاف قیمتی کارخانه و بازار خودرو موقتی است؟

به گزارش کارنا، بازار خودرو این روز‌ها بدون اینکه اصلاحی در سیاست‌های کلان صنعت خودرو رخ داده باشد با کاهش اختلاف قیمت خودرو در کارخانه و بازار مواجه شده و دیگر همچون گذشته مقصد خوبی برای جولان دلالان نیست.

اما اینکه کاهش شکاف در قیمت خودرو در کارخانه و بازار آزاد و خروج واسطه‌گران، نشانه‌ای مثبت برای ساماندهی بازار خودرو است یا شرایط فعلی حاکم بر بازار خودرو گذرا و موقتی است پرسشی است که برای پاسخ به آن با امیرحسن کاکایی، عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران به گفت‌و‌گو پرداختیم.

این کارشناس صنعت خودرو بر این باور است شرایط پساجنگ و بلاتکلیفی همه بازار‌های مالی از اتفاقات نادر حداقل ۵۰ سال گذشته در کشور است که فضای نامطمئن اقتصادی را برای سرمایه گذاری در همه بازار‌ها از جمله بازار خودرو ایجاد کرده است.

وی در ادامه تصریح کرد: البته رکود بازار خودرو پیش از وقوع جنگ نیز قابل پیش بینی بود، زیرا رشد ۳۰ تا ۴۰ درصدی تورم طی هفت سال گذشته منجر به کاهش درآمد عامه مردم شده است. از سوی دیگر، همزمان با کاهش قدرت خرید مردم، تولید خودرو در سال‌های اخیر رشد پیدا کرده و هزینه‌های تولید و قیمت تمام شده خودرو افزایش قابل توجهی داشته است.

این کارشناس صنعت خودرو در گفت‌و‌گو با خبرنگار کارنا یادآور شد: بنابراین آنچه شرایط پساجنگ فعلی را از تحریم‌های سال ۹۷ متفاوت می‌کند، تفاوت در تیراِژ تولید خودرو است، چراکه تولید خودرو با آغاز تحریم‌ها در سال ۹۷ به ۸۰۰ هزار دستگاه کاهش پیدا کرد، اما برنامه تولید برای امسال تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو است و برنامه واردات خودرو نیز در دستور کار دولت قرار دارد.

کاکایی افزود: از طرفی به رغم افزایش قیمت کارخانه‌ای محصولات ایران خودرو و سایپا، اما نبود تقاضا در بازار خودرو و همچنین ثبات نسبی نرخ دلار مانع افزایش قیمت آنها در بازار شده است. این موضوع در بازار خودرو‌های مونتاژی نیز صادق است و قیمت برخی خودرو‌های مونتاژی در بازار به خصوص در سه ماه گذشته به کمتر از نرخ مصوب رسیده است.

وی اصلاح قیمت خودرو را شرط لازم برای رقابتی شدن صنعت خودرو دانست و تاکید کرد: اگر شرایط پساجنگ را فاکتور بگیریم، فروش خودرو در حاشیه بازار می‌تواند اتفاقات مثبتی را برای بازار خودرو رقم زند.

این کارشناس صنعت خودرو درباره تاثیر آزادسازی قیمت خودرو بر افزایش قیمت خودرو در بازار بیان کرد: متاسفانه در حال حاضر قیمت خودرو به شدت تحت تاثیر سیاست‌های کلان اقتصادی قرار گرفته و ربطی به خودروساز ندارد. کمااینکه بازار خودرو واکنشی به افزایش ۱۵ تا ۲۵ درصدی قیمت محصولات ایران خودرو و سایپا نشان نداد، چراکه این موضوع در برابر پارامتر‌های کلان اقتصادی اخیر اهمیت چندانی نداشته است.

کاکایی با بیان اینکه قیمت خودرو متناسب با ارزش ریال تغییر پیدا می‌کند، تشریح کرد: به طور مثال خودروی ده هزار دلاری با دلار ۶۰ هزار تومانی ۶۰۰ میلیون تومان و با دلار ۸۰ هزار تومانی ۸۰۰ میلیون تومان تمام می‌شود، یعنی قیمت خودرو تغییری نکرده بلکه ارزش ریال که معمولا با نرخ دلار و یا طلا سنجیده می‌شود کاهش پیدا کرده است. اما اینکه چرا ارزش ریال در شرایط فعلی و بلاتکلیف بازار رشد پیدا نمی‌کند به دلیل توقف معاملات در بازار‌های مختلف است. کمااینکه تخصیص ارز به صنعت خودرو مدتی است متوقف شده و تقاضای ارز را کاهش داده است. از این رو نرخ ارز با وجود شرایط جنگ اقتصادی جهش قابل توجهی نداشته است.

وی در پاسخ به این پرسش که ساماندهی بازار خودرو در شرایط فعلی چگونه ممکن است، اظهار داشت: متاسفانه وکلای مجلس که دو سال پیش با تصویب قانون ساماندهی صنعت خودرو بر ساماندهی بازار خودرو تاکید داشتند امروز به دنبال واردات خودرو هستند؛ بنابراین ساماندهی صنعت و بازار خودرو در شرایطی که قانون گذار و سیاست گذار هر دو به دنبال واردات خودرو هستند معنایی نخواهد داشت.

این کارشناس صنعت خودرو با انتقاد از تعرفه ۲۰ درصدی واردات خودرو در سال جاری تصریح کرد: تخصیص ارز به واردات خودرو در حالی که خودروسازان با مشکل تخصیص ارز مواجه هستند و همچنین تعرفه ۲۰ درصدی واردات خودرو‌های بنزینی با حجم کمتر از ۱۵۰۰ سی سی که بخش عمده خودرو‌های موجود در کشور را تشکیل می‌دهد، مفهومی جزء نابودی صنعت خودرو کشور نخواهد داشت.

کاکایی ادامه داد: جالب است آقای ترامپ تعرفه واردات انواع کالا‌ها در کشوری نظیر آمریکا را ۱۰۰ درصد تعیین کرده، اما در کشور ما با تورم ۴۰ درصدی، تعرفه واردات خودرو ۲۰ درصد تعیین می‌شود؛ لذا تولید خودرو در کشور با این روند صرفه اقتصادی نداشته و راهی برای ساماندهی بازار خودرو باقی نخواهد ماند.

وی با بیان اینکه دولت با سرکوب قیمت خودرو و مخالفت با افزایش ۲۵ درصدی محصولات ایران خودرو به دنبال کنترل بازار خودرو است، خاطرنشان کرد: غافل از اینکه سرکوب قیمت‌ها در کوتاه مدت ممکن است پاسخگو باشد، اما در بلند مدت اقتصاد صنعت خودرو را نابود خواهد کرد. کمااینکه زیان انباشته دو شرکت ایران خودرو و سایپا به سبب قیمت گذاری دستوری خودرو در هفت سال گذشته به بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و خودروسازی کشور در آینده نزدیک با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.

این کارشناس صنعت خودرو در پایان اظهار داشت: ممکن است ثبات قیمت خودرو اکنون نشانه‌ای مثبت در بازار خودرو تلقی شود، اما واقعیت این است کاهش قدرت خرید مردم به معنای نابودی اقتصاد کلان، کاهش ارزش ریال و جهش مجدد قیمت‌ها خواهد بود.