۲۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۵:۲۴
اصطکاک دستوری روانکار‌ها
قیمت‌گذاری دستوری بزرگ‌ترین مانع موجود بر سر راه صنعتی است که در سال گذشته ۷۱همت درآمد مستقیم از فروش داشته است. بیش از ۲۰میلیون خودرو نشان‌دهنده بازاری با تقاضای زیاد و کشش پایین است که در صورت عدم‌دخالت دولت، صنعت روانکار می‌تواند با جهش در تولید و فروش خود، به سهم بیشتری از صادرات غیرنفتی ایران برسد. با وجود افزایش درآمد در سال گذشته، حاشیه سود این صنعت کاهش یافته که این تضاد نیاز به ساختار قیمت‌گذاری جدید را بیش از پیش ضروری ساخته است.
کد خبر: ۳۳۸۰

به گزارش کارنا، روانکارها، موادی هستند که برای کاهش اصطکاک و افزایش لغزندگی بین سطوح مختلف، به‌ویژه در ماشین‌آلات و سیستم‌های مکانیکی استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند از انواع مختلفی شامل روغن‌ها، گریس‌ها، پلیمر‌ها و حتی نانومواد تشکیل شوند. محصولات تولیدی صنعت روانکار در ایران شامل روغن‌پایه، فورفورال اکستراکت، اسلک‌واکس، گریس، پارافین، روغن‌موتور دیزلی و بنزینی، روغن‌های صنعتی، روغن دنده و ضدیخ است. اصلی‌ترین کاربرد استفاده از روانکار‌ها در صنایع مختلف را می‌توان کاهش استهلاک و حفظ قطعات مکانیکی دستگاه‌ها دانست. صنعت روانکار، متشکل از چهار شرکت، با ارزشی بیش از ۸۹ همت است که علاوه بر تامین نیاز‌های داخلی، بخشی از درآمد‌های غیرنفتی کشور را تشکیل می‌دهد. قیمت‌گذاری روغن پایه در ایران تابعی از قیمت نفت‌کوره و نرخ ارز نیماست.
اصطکاک دستوری روانکار‌ها
قدیمی‌ترین نماد در سایه قیمت‌گذاری
شرکت نفت پارس در تاریخ ۱۵ آذرماه ۱۳۳۷ به صورت شرکت سهامی خاص تاسیس و در سال ۱۳۴۶ در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. اصلی‌ترین محصول این واحد را می‌توان روغن پایه دانست. در سال ۱۴۰۲ تولیدات این شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۷‌درصد رشد داشت؛ اما نتوانست به میزان تولید خود در سال ۱۴۰۰ برسد و ۸۲ میلیون و ۳۷۸‌هزار و ۵۶۱ کیلوگرم روغن پایه تولید کرد. صورت‌های مالی منتشرشده توسط نماد معاملاتی «شنفت» نشان می‌دهد که نرخ فروش این نماد در آخرین ماه سال گذشته نسبت به اسفندماه سال ۱۴۰۱، ۲۵‌درصد کاهش یافته است، این در حالی است که در نیمه دوم سال گذشته نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۱ تنها ۳‌درصد افزایش پیدا کرده بود. با وجود افزایش ۲۰ درصدی نرخ فروش در فروردین‌ماه امسال در قیاس با اسفندماه سال گذشته، مقایسه فروش نقطه به نقطه فروردین‌ماه حاکی از کاهش ۲ درصدی است. شرکت نفت پارس رکورد دار افزایش درآمد در صنعت روانکار بوده است، به‌طوری که در سال گذشته نماد معاملاتی «شنفت» در تابلوی معاملاتی بورس، قله درآمد ۱۱۲ همتی را فتح کرد که در مقایسه با سال ۱۴۰۱ حدود ۳۰‌درصد رشد نشان می‌دهد. بررسی آمار‌های حاشیه سود بیانگر این نکته است که جهش بهای تمام‌شده، حاشیه سود خالص را کاهش داده، به نحوی که در پایان سال گذشته این شرکت کاهش ۸ واحدی را تجربه کرده است.

شروع متفاوت «شرانل» در سال‌جاری
پس از واگذاری واحد‌های روغن‌سازی پالایشگاه‌های تهران و آبادان، شرکت نفت ایرانول در تاریخ ۱۱ آذرماه سال ۱۳۸۱ تاسیس و در بهمن‌ماه همان سال در فرابورس تهران عرضه شد. شرکت فوق با نماد معاملاتی «شرانل» در تابلوی معاملاتی فرابورس، عمکرد مناسبی در تولید نداشته است. مشاهدات حاکی از آن است که این شرکت در سال گذشته در مقایسه با سال قبل از آن شرایط مساعدی نداشت، به نحوی که در سال ۱۴۰۱ و پس از لمس سقف تاریخی خود در تولید، روندی کاهشی را طی کرد و پرونده سال گذشته را با ۳‌درصد کاهش در تولید بست.

در شروع سال جدید، اما «شرانل» با رشد ۶۹ درصدی در قیاس با فروردین سال گذشته و رشد ۵ درصدی نسبت به اسفندماه سال ۱۴۰۲، سیگنالی مثبت برای جبران سال گذشته به فعالان بازار ارسال کرد. رشد ۱۴ درصدی در درآمد‌های سال گذشته را می‌توان نکته امیدوار‌کننده این نماد در سال گذشته دانست. در انتهای سال گذشته شرکت نفت ایرانول ۱۴.۷ همت درآمد را در صورت‌های مالی خود منتشر کرده که نسبت به سال قبل از آن ۱۴ درصد رشد داشته است. حاشیه سود ناخالص این شرکت، اما بر میانگین ۱۲ ساله خود منطبق شد و داده‌های استخراج‌شده عددی در حدود ۲۵‌درصد را نشان می‌دهد. برخی تحلیلگران بر این باورند که با توجه به ماهیت این صنعت، حاشیه سود ناخالص ثبت‌شده توسط این شرکت نشان‌دهنده عملکرد خوب این شرکت در کنترل هزینه‌هاست.

شروع ضعیف لیدر روانکار‌ها
شرکت نفت سپاهان با نماد معاملاتی «شسپا» در تابلوی معاملاتی بورس، با ظرفیت اسمی بالغ بر ۷۰۰ هزارتن انواع محصولات روانکار، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان در خاورمیانه است. این شرکت در سال جدید شروع خوبی نداشت. هرچند در اولین ماه از سال‌جاری نسبت به اسفندماه سال گذشته ۱۰‌درصد رشد را در تولید به ثبت رسانده و به مرز تولید ۶۱‌هزار و ۱۴۴ تن انواع روغن جامد، نیمه جامد و مایع رسیده است؛ اما آمار‌ها به ترتیب از کاهش ۰.۳ درصدی و ۱۷ درصدی تولید فروردین‌ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰ حکایت دارد. در سال گذشته درآمد‌های این نماد جهش چشمگیری داشت و به ۲۳ همت درآمد مستقیم از فروش رسید. این شیب در نخستین ماه سال‌جاری شدت بیشتری گرفت، به نحوی که در فروردین ماه سال ۱۴۰۳ نسبت به نخستین ماه سال گذشته، ۷۵‌درصد افزایش درآمد داشته است. با توجه به این روند و کاهش نسبی قیمت نفت که از نیمه فروردین‌ماه سال‌جاری آغاز شد، انتظار می‌رود «شسپا» در اردیبهشت‌ماه سال‌جاری به روند رو به رشد خود ادامه دهد و حداقل به مرز میانگین ماهانه درآمد خود در سال گذشته (۱.۸ همت) برسد.

تحریم مانع رشد درآمد نشد
شرکت نفت بهران با نماد «شبهرن» در تالار شیشه‌ای، یکی از شرکت‌های قدیمی صنعت روانکار در ایران است و با ارزشی در حدود ۲۸ همت باارزش‌ترین نماد فعال صنعت فوق در بازار سرمایه ایران به شمار می‌رود. آمار استخراج‌شده از صورت‌های مالی این شرکت حاکی از رشد تولید این شرکت در سال گذشته در مقایسه با سال ۱۴۰۱ است، به نحوی که در بازه زمانی مذکور ۶‌درصد رشد در تولید انواع روغن (روغن موتور دیزلی، روغن موتور بنزینی، روغن پایه و روغن‌های صنعتی) داشته است. این نماد از تولید سالانه بیش از ۳۴۲‌هزار لیتری در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۳۶۳‌هزار لیتر انواع روغن رسیده است. «شبهرن» در شروع سال جدید، اما در مقایسه با اسفندماه سال گذشته رشد ۲۴ درصدی داشته است. در بخش نرخ فروش، اما برخلاف دیگر بازیگران این صنعت شرکت نفت بهران با افزایش ۱۸ درصدی نرخ فروش نقطه به نقطه ماهانه در آخرین ماه از سال گذشته در مقایسه با اسفند ۱۴۰۱ مواجه شد. آمار‌ها بیانگر این نکته است که در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ بیش از ۲۰‌درصد افزایش نرخ فروش در قیاس با سال قبل از آن در شرکت نفت بهران رخ داده است.

با وجود تحریم مستقیم این شرکت در ۱۸ نوامبر سال ۲۰۲۲ میلادی توسط سازمان خزانه‌داری آمریکا که می‌توانست عامل کاهش درآمد‌های این شرکت باشد، این شرکت توانست در بخش درآمد سالانه، پس از نماد معاملاتی «شسپا»، در رتبه دوم قرار گیرد. ۳۰‌درصد سهم این نماد از درآمد‌های صنعت به این معنی است که این شرکت در سال گذشته حدود ۲۱.۵ همت درآمد مستقیم از فروش را در دفاتر مالی خود به ثبت رسانده است.

نگاهی به آینده
روند تولیدات این صنعت در شروع سال همواره کمتر از اسفندماه بوده و در سال‌های گذشته این فاصله در اردیبهشت‌ماه جبران شده است. پس با توجه به این روند تاریخی می‌توان انتظار افزایش تولید در اردیبهشت‌ماه سال‌جاری را داشت. در بخش نرخ فروش نیز با توجه به قیمت‌گذاری ریالی روغن‌موتور توسط سازمان حمایت از مصرف‌کننده و طبق تجربه سال قبل می‌توان انتظار داشت که در اواخر بهار قیمت محصولات داخلی این صنعت افزایش یابد و سودآوری این صنعت را تحت‌تاثیر قرار دهد. نرخ دلار نیما، اما به دلیل تاثیر دوجانبه در بهای تمام‌شده این صنعت و درآمد‌های صادراتی شرکت‌ها باید بیش از نرخ محصولات داخلی مورد توجه قرار گیرد. هرچند تجربه تاریخی نشان می‌دهد کشش پایین محصولات روانکار این اجازه را به فعالان خود می‌دهد که هزینه‌ها را به مصرف‌کننده منتقل کنند و در بلندمدت سودآور باقی بمانند.

منبع: دنیای اقتصاد

ارسال نظر