۲۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۱:۳۸
بررسی مقادیر تولید و فروش خودروسازان نشان می‌دهد که در بازه سالانه طی ۱۳سال گذشته همواره تناژ مقدار تولید و فروش در محدوده یک‌میلیون و ۵۰هزار دستگاه بوده است. طی سال ۱۴۰۲ مجموع تولید و فروش خودروسازان به ترتیب با افت ۱۰درصدی و ۱۲درصدی همراه بوده است.
کد خبر: ۲۸۶۸
به گزارش کارنا، علت عمده عدم‌تکرار عملکرد خوب ۱۴۰۱ خودروسازان، به عدم‌عرضه خودرو در بورس‌کالا و دخالت‌های پی در پی سیاستگذار در صنعت خودرو بازمی‌گردد که درنتیجه موجب فزونی هزینه بر درآمد و جهش زیان انباشته خودروسازان شد. بررسی حاشیه سود این صنعت نشان می‌دهد که این رقم در بازه سالانه به‌طور متوسط منفی ۶ درصد بوده که این حاشیه سودآوری در سال ۱۴۰۱ به منفی ۱۰ درصد کاهش یافته است. با این حال در بازه فصلی طی پاییز ۱۴۰۲ حاشیه سود خودرویی‌ها کمی بهبود یافته و به صفر رسیده است. اما با توجه به رویه تاریخی و عدم‌تغییر نحوه قیمت‌گذاری خودروسازان نمی‌توان این وضعیت را تکرار‌پذیر دانست.
به‌رغم متوسط رشد ۳۷ درصدی درآمد ریالی خودروسازان، فروش و سود دلاری این صنعت با کاهش بالایی طی سال ۱۴۰۱ همراه بوده است. بر این اساس فروش دلاری خودروسازان در بازه سالانه طی سال ۱۴۰۲ با افت ۲۰ درصدی و در بازه فصلی طی زمستان ۱۴۰۲ با کاهش ۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده است. به لحاظ سودآوری دلاری نیز متوسط زیان ناخالص، عملیاتی و خالص خودرویی‌ها در سال ۱۴۰۱ با یک‌میلیارد دلار افزایش نسبت به میانگین سالانه همراه بوده است. با این حال در بازه فصلی طی پاییز کمی زیان خودروسازان بهبود یافته و به ۸۰ میلیون دلار رسیده است. در مجموع بررسی دلاری این صنعت، چه به لحاظ درآمد و چه به لحاظ سود، از فقدان رشد حقیقی در خودروسازان حکایت دارد و مادامی که مسائل کلیدی آنها، به‌خصوص بحث قیمت دستوری برطرف نشود، نمی‌توان انتظار بهبود این صنعت را داشت.
کاهش یکپارچه تناژ تولید و فروش خودروسازان
در بازه سالانه به‌طور متوسط هر سال یک‌میلیون و ۴۵ هزار دستگاه خودرو تولید شده و متوسط تناژ تولیدی خودروسازان در ۱۲ سال اخیر در حدود یک‌میلیون و ۴۵ هزار ثابت بوده است. با وجود افزایش ۲۷ درصدی تولیدات خودروسازان در سال ۱۴۰۱ به دلیل عرضه در بورس‌کالا، طی سال ۱۴۰۲ عملکرد خودروسازان بسیار ضعیف بوده است. طی این سال مجموع تولید خودرو توسط شرکت‌های بورسی، یک‌میلیون و ۶۴ هزار دستگاه بوده که نسبت به ۱۴۰۱ افت ۱۰ درصدی را تجربه کرده است.
در فصل زمستان میانگین تولید خودروسازان طی چهارسال اخیر ۴۲۶ هزار دستگاه بوده است. با این حال طی زمستان ۱۴۰۲ مجموع تولید این صنعت ۲۷۰ هزار دستگاه به ثبت رسیده که در قیاس با متوسط چهارساله افت ۳۶ درصدی را تجربه کرده است. این کاهش در بازه نقطه به نقطه طی اسفندماه نیز تکرار شده است. طی اسفند ۱۴۰۲، مجموع تولید خودروسازان بورسی ۸۴ هزار و ۴۴۱ دستگاه خودرو بوده که این عدد در قیاس با اسفند سال قبل ۸ درصد افت داشته است. بررسی عملکرد هفت‌خودروساز بورسی نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۲، سال بسیار سختی را پشت سر گذاشته اند. از میان خودروسازان بورسی تنها شرکت «خزامیا» توانسته است تولید خود را طی ۱۴۰۲ آن هم به میزان یک‌درصد نسبت به سال گذشته افزایش دهد. عامل اصلی در کاهش تناژ تولیدی خودروسازان را می‌توان دخالت‌های بی‌پایان دولت در امر قیمت‌گذاری آنها دانست. از آنجا که قیمت دستوری اجازه نمی‌دهد شرکت‌ها افزایش بهای تمام‌شده خود را به مصرف‌کننده منتقل کنند، درنتیجه این موضوع موجب کاهش کیفیت خودرو و همین‌طور افت عرضه آن می‌شود که در نهایت هردو پیامد ذکرشده به ضرر مصرف‌کننده خواهد بود.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در کدال متوسط مقدار فروش خودرو در بازه سالانه یک‌میلیون و ۵۲ هزار دستگاه است. در سال ۱۴۰۲ مقدار فروش خودرویی‌ها یک‌میلیون و ۶۷ هزار دستگاه به ثبت رسیده که نسبت به سال گذشته با کاهش ۱۲ درصدی همراه بوده است. در بازه فصلی طی زمستان ۱۴۰۲ میزان فروش خودروسازان ۲۸۹ هزار و ۷۵۸ دستگاه به ثبت رسیده که در قیاس با متوسط چهار زمستان گذشته افت ۱۶ درصدی را تجربه کرده است. این وضعیت در مقیاس نقطه به نقطه نیز تداوم داشته و مجموع مقدار فروش این صنعت طی دوازدهمین ماه از سال ۱۴۰۲ با کاهش ۴ درصدی نسبت به اسفند ۱۴۰۱ همراه بوده است.
عملکرد قابل قبول «خزامیا»
در ۱۳ سال گذشته به‌طور میانگین هر سال درآمد فروش خودروسازان ۳۷ درصد رشد یافته است. بیشترین رشد درآمدی این صنعت طی سال ۱۴۰۰ رقم خورده که درآمد خودروسازان با رشد ۹۱ درصدی همراه بوده است. با وجود عملکرد خوب خودرویی‌ها در سال ۱۴۰۱ و جهش ۷۹ درصدی درآمد آنها، در سال ۱۴۰۲ شتاب رشد درآمدی کاهش یافته است.
بر این اساس طی ۱۴۰۲ مجموع فروش ریالی خودروسازان تنها ۳۴ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته که این عدد از میانگین رشد تاریخی سالانه نیز ۳ درصد کمتر است. در مقیاس فصلی طی زمستان ۱۴۰۲ مجموع درآمد فروش خودروسازان، با افزایش اندک ۲۷ درصدی نسبت به زمستان سال قبل همراه بوده است. در مقیاس نقطه به نقطه نیز این کاهش شتاب درآمدی مشهود بوده است. بر این اساس طی دوازدهمین ماه از سال ۱۴۰۲ مجموع فروش خودروسازان با رشد ۵ درصدی نسبت به اسفند سال قبل همراه بوده است. عامل اصلی در کاهش شتاب درآمدی این صنعت را می‌توان قیمت دستوری دانست.
در مقیاس سالانه «خزامیا» با ثبت رشد درآمدی ۵۴ درصد بهترین عملکرد را نسبت به سایر خودروسازان بورسی داشته است. عملکرد خودروسازان در سال ۱۴۰۱ چه از لحاظ تناژ تولیدی و چه به لحاظ درآمد و سود بسیار خوب بوده است، اما، چون عرضه محصولات این صنعت در بورس‌کالا تداوم نداشت، سال بعد یعنی ۱۴۰۲ به سالی اسف‌بار برای صنعت خودروسازی کشور تبدیل شد.
تداوم تقلیل متغیر‌های سودآوری
بررسی روند سودآوری خودروسازان نشان می‌دهد که در بازه سالانه به دلیل نبود توازن بین هزینه و درآمد این صنعت همواره در سال‌های اخیر با زیان بالایی همراه بوده است. آخرین سالی که خودروسازان حاشیه سود مثبت داشته اند، به سال ۹۶ بازمی‌گردد که به‌طور متوسط ۲ درصد حاشیه سود را در آن سال تجربه کرده اند.
میانگین سه حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص این صنعت طی ۱۲ سال اخیر منفی ۶ درصد بوده که این عدد در سال ۱۴۰۱ به منفی ۱۰ درصد رسیده است. قیمت دستوری ریشه خودروسازان را خشک کرده و اجازه نفس کشیدن به این صنعت نمی‌دهد و منافع این رانت گسترده فقط مختص عده محدودی است و در نهایت ضرر آن به مصرف‌کننده می‌رسد.
متوسط حاشیه سود‌های ناخالص، عملیاتی و خالص خودروسازان در بازه فصلی منفی ۱۰ درصد بوده است. متوسط حاشیه سود فصلی این صنعت طی بهار ۱۴۰۲ به منفی ۵ درصد رسیده است، اما در پاییز همان سال خودروسازان توانستند با دریافت مجوز افزایش نرخ کمی وضعیت سود خود را بهبود دهند و میانگین آن را از منفی ۱۶ درصد تابستان به صفر درصد برسانند. البته در پاییز ۱۴۰۱ عملکرد خودروسازان به لحاظ سودآوری خوب بوده و در این فصل نیز متوسط حاشیه سود صفر درصدی به ثبت رسیده است.
هنوز گزارش سودآوری سالانه و زمستان صنعت خودرو منتشر نشده است، اما با توجه به تداوم قیمت دستوری تا پایان ۱۴۰۲ می‌توان در مجموع انتظار گزارش‌های ضعیف در زمستان و ۱۴۰۲ را داشت. از میان هفت خودروساز بورسی، شرکت «خدیزل» بهترین عملکرد را به لحاظ سودآوری داشته است. بر این اساس شرکت یادشده در بازه سالانه و فصلی طی ۱۴۰۱ و پاییز ۱۴۰۲ به ترتیب با ثبت متوسط حاشیه سود ۳۱ و ۲۳ درصدی عملکرد درخشانی نسبت به دیگر خودروسازان داشته است. البته شرکت «خزامیا» نیز توانسته است از لحاظ حاشیه سود عملکرد خوبی را به ثبت برساند و طی پاییز ۱۴۰۲ با ثبت میانگین ۲۳ درصد عملکرد خوبی داشته است.
سقوط درآمد و سود دلاری خودرویی‌ها
با توجه به وجود تورم سالانه کشور همواره اعداد و ارقام ریالی می‌تواند سبب گمراهی شود و رشد حقیقی تورم دررفته یک صنعت را به‌درستی نشان ندهد. بررسی روند سالانه فروش دلاری خودروسازان نشان می‌دهد که هر سال به‌طور متوسط تنها ۹ درصد به درآمد این صنعت افزوده شده است.
در سال ۱۴۰۱ عملکرد خودروسازان به لحاظ دلاری نیز بسیار خوب بوده و ۵۲ درصد جهش یافته است، با وجود این طی سال ۱۴۰۲ با افت ۲۰ درصدی فروش دلاری همراه شده اند. این شرکت‌ها با وجود رشد ۲۷ درصدی درآمد ریالی زمستان به لحاظ دلاری با کاهش درآمد همراه بوده اند. بر این اساس در بازه فصلی طی زمستان ۱۴۰۲، مجموع فروش دلاری خودروسازان ۳ میلیارد و ۳۶۴ میلیون دلار به ثبت رسیده که در قیاس با زمستان ۱۴۰۱، ۵ درصد کاهش یافته است؛ اما در مقیاس نقطه به نقطه طی دوازدهمین‌ماه از سال ۱۴۰۲ با کاهش ۲۳ درصدی نسبت به اسفند ۱۴۰۱ همراه بوده و به ۹۱۷ میلیون دلار کاهش یافته است.
تمامی موارد ذکرشده نشان می‌دهد که رشد حقیقی در خودروسازان رقم نخورده است که علت اصلی این موضوع به دخالت‌های دولت در این صنعت بازمی‌گردد که موجب عدم‌رونق خودروسازان شده است. در بازه سالانه شرکت «خزامیا» عملکرد قابل قبولی را به لحاظ دلاری تجربه کرده و طی سال ۱۴۰۲ با ثبت رشد ۹ درصدی فروش دلاری خود بهترین عملکرد را در قیاس با شش خودروساز دیگر به ثبت رسانده است.
میانگین زیان ناخالص، عملیاتی و خالص دلاری خودروسازان در بازه سالانه ۱۰۵ میلیون و ۷۵۷ هزار دلار بوده است. در سال ۱۴۰۱ به‌رغم رشد خوب درآمد خودروسازان، به دلیل فزونی هزینه بر درآمد، سودآوری این صنعت با کاهش همراه بوده است. بر این اساس میانگین زیان ناخالص، عملیاتی و خالص خودرویی‌ها در ۱۴۰۱ به میزان یک‌هزار و ۱۹۶ میلیون دلار به ثبت رسیده که این زیان یک‌میلیارد دلار نسبت به میانگین سالانه افزایش داشته است.
در بازه فصلی متوسط زیان خودروسازان ۲۰۹ میلیون دلار بوده که در پاییز ۱۴۰۲ این زیان به ۸۰ میلیون دلار تقلیل یافته که این امر از بهبود ۱۲۹ میلیون دلاری عملکرد دلاری خودروسازان حکایت دارد. با این حال همان‌طور که در بخش حاشیه سود عنوان شد پیش‌بینی می‌شود در گزارش‌های زمستان و سالانه نیز خودروسازان با تقلیل سود دلاری همراه باشند و عملکرد آنها ضعیف بوده باشد. در خلال هفت‌شرکت خودروساز بورسی، «خاور» طی پاییز ۱۴۰۲ با ثبت متوسط سود ناخالص، عملیاتی و خالص ۷۲ میلیون و ۹۸۲ هزار دلار بهترین عملکرد را به لحاظ سود از آن خود کرده است.
منبع: دنیای اقتصاد
برچسب ها:
ارسال نظر