چین جنگ جهانی خودرو‌های برقی را فتح کرد

به گرارش کارنا، آمار‌ها نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۳ چین در رقابتی بزرگ با آمریکا قرار گرفته و به تنهایی ۵۸ درصد از کل تولید خودرو‌های برقی جهان را به خود اختصاص داده است، درحالی‌که آمریکا تنها توانست ۱۰ درصد از سهم جهان را به چنگ بیاورد. از این رو نگرانی آمریکا از رقیب بزرگ خود در سال‌های گذشته قابل پیش‌بینی بود، تا جایی که در روز‌های اخیر جو بایدن با شعار «حافظت از تولیدکنندگان آمریکایی در برابر واردات ارزان چینی» تعرفه ۱۰۰ درصدی بر خودرو‌های چینی وضع کرد. اتفاقی که با شدت بیشتر در دولت ترامپ نیز رخ داده بود، حالا در دوره بایدن البته با شدت کمتر از آن در حال وقوع است. کارشناسان بین‌المللی می‌گویند محدودیت‌های تعرفه‌ای فعلی گرچه به اندازه جنگ تجاری سال ۲۰۱۸ نیست، اما به هر حال چینی‌ها آن را بدون واکنش نخواهند گذاشت.

افزایش ۱۰۰ درصدی تعرفه واردات خودروی چینی
با اینکه ایالات متحده کشوری است که اقتصاد باز و تجارت آزاد را تبلیغ می‌کند و بایدن نیز با همین شعار روی کار آمد، اما آنچه که می‌بینیم تماما گفته‌هایشان را نقض می‌کند. این کشور با وجودی که بیان می‌کند به دنبال جدا شدن از چین و جلوگیری از توسعه چین نیست، در عمل دیوار‌های سختی در برابر تجارت آزاد چین در آمریکا قرار داده است. روزنامه گاردین در این خصوص نوشت، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا در روز‌های اخیر به‌منظور حفاظت از تولیدکنندگان آمریکایی در برابر واردات ارزان چینی، مجموعه اقداماتی را آغاز و اعلام کرد یک تعرفه ۱۰۰ درصدی برای واردات خودرو‌های برقی ساخت چین را اعمال می‌کند. علاوه‌بر این اقدام که به گفته کارشناسان، احتمالا به تنش‌های تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان دامن می‌زند، کاخ سفید همچنین اعلام کرده محدودیت‌های شدیدتری را برای کالا‌های چینی به ارزش ۱۸ میلیارد دلار اعمال خواهد کرد. به گزارش گاردین به نقل از منابع رسمی آمریکایی، اقدام ناگهانی آمریکا در برابر چین، یک اقدام برنامه‌ریزی شده از مدت‌ها قبل بود که پس از بررسی‌های چهار ساله بالاخره در سال ۲۰۲۴ انجام شد و در اصل می‌توان آن را یک اقدام پیشگیرانه در نظر گرفت که به‌منظور جلوگیری از هجوم کالا‌های چینی ارزان‌قیمت یارانه‌ای به بازار ایالات متحده و سرکوب رشد بخش فناوری سبز آمریکا طراحی شده است.

جنگ تجاری آمریکا ادامه دارد
این اقدام ناگهانی آمریکا تنها در این نقطه توقف نکرده و این کشور تصمیم گرفته محدودیت‌های بیشتری را علیه چین اعمال کند. در ادامه این سیر اقدامات که فرآیند تنش‌زایی بین دو کشور را قطعا تحت تاثیر خواهد داد، کاخ سفید اعلام کرده که این محدودیت‌های شدید بر کالا‌های چین تا میزان ۱۸ میلیارد دلار اعمال خواهد شد. در راستای این فرآیند آمریکا اعلام کرده، علاوه‌بر افزایش تعرفه خودرو‌های برقی از ۲۵ درصد به ۱۰۰ درصد، عوارض از ۷.۵ درصد به ۲۵ درصد برای باتری‌های لیتیومی، از صفر به ۲۵ درصد برای مواد معدنی حیاتی، از ۲۵ درصد به ۵۰ درصد برای سلول‌های خورشیدی و از ۲۵ درصد به ۵۰ درصد برای نیمه‌هادی‌ها افزایش خواهد یافت. همچنین به نقل از منابع رسمی، تعرفه فولاد، آلومینیوم و تجهیزات حفاظت فردی که از صفر تا ۷.۵ درصد متغیر است، به ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت.

واکنش چین چه بود؟
به دنبال این اتفاقات از جانب آمریکا، رسانه دولتی چین با انتشار بیانیه‌ای، ایالات متحده را به «تضعیف تجارت منصفانه و تضعیف حفاظت از محیط‌زیست» متهم و اعلام کرد این مصرف‌کنندگان آمریکایی هستند که بیشترین تعرفه‌ها را متحمل خواهند شد. آمریکا که همواره از ابتدا تاکنون ضد شعار‌هایش در کارزار جهانی عمل کرده، این بار نیز با ضدتبلیغی علیه شعار همکاری برای تجارت آزاد در میدان ظاهر شده است. این کشور با بیان اینکه که به دنبال جدا شدن از چین و جلوگیری از توسعه چین نیست، برخلاف شعارهایش قدم برمی‌دارد. با وجود خطراتی که پاسخ پکن برای آمریکا خواهد داشت، بایدن اعلام کرده که افزایش عوارض پاسخی متناسب به ظرفیت مازاد چین در بخش خودرو‌های برقی است.

وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین روز سه‌شنبه کمی قبل از اعلامیه مورد انتظار کاخ سفید به خبرنگاران گفت: «چین با اعمال یکجانبه تعرفه‌هایی که قوانین (سازمان تجارت جهانی) را نقض می‌کنند، مخالف است و تمام اقدامات لازم را برای محافظت از حقوق قانونی خود انجام خواهد داد.» وزارت بازرگانی چین نیز گفت چین برای دفاع از حقوق و منافع خود اقدامات قاطعانه‌ای انجام خواهد داد و از دولت بایدن خواست که «کار اشتباه خود را اصلاح کند.» وانگ در پاسخ به سوال خبرنگاران درخصوص واکنش چین گفت رشد صنعت انرژی جدید چین، ازجمله خودرو‌های برقی و باتری‌های لیتیومی، مبتنی‌بر «نوآوری‌های جدید، زنجیره‌های کامل صنعتی و تامین و رقابت کامل در بازار» است. وی می‌گوید: «برجستگی چین در بازار خودرو‌های برقی نتیجه مزیت نسبی و حاکمیت بازار‌های ترکیبی است، نه (از) یارانه‌هایی که ایالات متحده ما را متهم به آن می‌کند.»

تفاوت چین ۲۰۱۸ با ۲۰۲۴
رسانه‌های جهان در بررسی پاسخ چین به محدودیت‌های اخیر دولت بایدن معتقدند چین حتما واکنش نشان خواهد داد، اما به روشی بسیار سنجیده‌تر از آنچه تصور می‌شود. رویترز می‌نویسد چین ابتدا اقدام کاخ‌سفید را محکوم کرده و قول «اقدامات قاطعانه» را داده است. با این حال، واکنش چینی‌ها نسبت به سال ۲۰۱۸ و تعرفه‌های ۳۰۰ میلیارد دلاری کالا‌های چینی در دوران ترامپ طی سال ۲۰۱۸ متفاوت است. ازجمله تفاوت‌های بین آن زمان و اکنون اینکه کاخ‌سفید در دوره بایدن اقدامات بالقوه را از قبل به مقامات چینی اعلام کرده و تعرفه‌ها صنایعی ازجمله خودرو‌های برقی و باتری‌ها را هدف قرار می‌دهند، جایی که تاثیر اقتصادی محدود است و تسلط شرکت‌های چینی غیرقابل نفوذ به‌نظر می‌رسد.

در واکنش به این تعرفه‌ها، رسانه‌های دولتی چین واکنش نشان دادند و ایالات‌متحده را متهم کردند که اصول تجارت آزاد خود را زیر پا گذاشته و اقداماتی را انجام می‌دهد که برنامه‌های اقلیم را تهدید می‌کند و هزینه‌ها را برای مصرف‌کنندگان آمریکایی افزایش می‌دهد. این نشان‌دهنده گسست از لحن سال ۲۰۱۸ است، زمانی که یک مذاکره‌کننده چینی گفت واشنگتن «چاقویی به گردن چین می‌زند» و رسانه‌های دولتی اقدامات متقابل شدیدی مانند تحریم واردات مواد غذایی از ایالات‌متحده یا فروش اوراق قرضه ایالات‌متحده را پیشنهاد دادند. وانگ هویائو، بنیانگذار و رئیس مرکز پژوهشی «چین و جهانی شدن» که در پکن مستقر است، به رسانه‌ها می‌گوید: «چین می‌تواند جایگاه اخلاقی بالایی داشته باشد. با کسانی که استاندارد‌ها و هنجار‌های بین‌المللی را زیر پا می‌گذارند، بازی نمی‌کند.» وزارت بازرگانی چین در صریح‌ترین واکنش خود گفت که کاخ‌سفید روح توافقی را که در اواخر سال گذشته در سانفرانسیسکو بین شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین و جو بایدن، برای پایداری روابط دوجانبه به دست آمده بود، شکسته است.

اما آمار‌های جهانی نیز نشان می‌دهد صنعت خودرو‌های برقی چین در مکان بسیار متفاوتی نسبت به سال ۲۰۱۸ قرار دارد و فروش خودرو‌های برقی به حدود ۷.۲ میلیون دستگاه در سال ۲۰۲۳ رسیده که در مقایسه با فروش ۸۰۰ هزار دستگاه سال ۲۰۱۸ افزایش قابل توجه ۹ برابری یافته است. چین با ارسال خودرو به آسیای جنوب شرقی و اروپا، در واقع از ژاپن به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده خودرو در جهان پیشی گرفته است. یک پژوهشگر حوزه خودرو مدعی است شاید بتوان گفت چینی‌ها در موضوع خودرو‌های برقی واقعا به ایالات‌متحده نیاز ندارند، حداقل آن‌ها می‌توانند ضربه‌ای مانند محدودیت‌های تعرفه‌ای سال ۲۰۱۸ را بسیار راحت‌تر تحمل کنند.

هواوی که در سال ۲۰۱۹ در اثر تحریم‌های ایالات‌متحده فلج شده بود، بازگشته و تقاضا برای تراشه‌های ساخت چین را پیش می‌برد و اپل را در تجارت گوشی‌های هوشمند چینی و تسلا را برای خودرو‌های الکتریکی به چالش کشیده است. شین هوا در تفسیری درباره تعرفه‌های آمریکا گفت: «آنچه شما را نکشد، قوی‌ترتان می‌کند.» به نظر می‌رسد نقل قول معروف در مورد شرکت‌های فناوری چین اعمال می‌شود. گفته می‌شود پکن می‌دانست که این دور از تعرفه‌ها در راه است. جانت یلن، وزیر خزانه‌داری ایالات‌متحده و دیگران در بازدید‌های اخیر خود از چین این پیام را به آمریکا رساندند که ظرفیت صنعتی چین برای تولید خودرو‌های برقی، پنل‌های خورشیدی و باتری بیشتر از آنچه اقتصادش می‌تواند جذب کند، خطری برای مشاغل و تجارت آمریکایی است. مقامات چینی و رسانه‌های دولتی این استدلال را رد کرده‌اند و می‌گویند سازندگان خودرو‌های برقی این کشور به دلیل نوآوری و مزیت‌های زنجیره تامین و نه یارانه‌ها، بر بازار تسلط دارند. در‌مجموع در‌حال‌حاضر مشخص نیست این جنگ تعرفه‌ای ایالات‌متحده و چین دقیقا به کجا ختم می‌شود و البته به نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در نوامبر بستگی خواهد داشت.

تولید ۱۴ میلیون خودروی برقی طی ۲۰۲۳
عمده‌ترین تولیدات خودرو‌های برقی تحت دو عنوان در بازار وجود دارد. خودروی BEV که به معنای وسایل نقلیه برقی باتری‌دار می‌باشد که این نوع خودرو به‌طور معمول دارای مخزن سوخت یا لوله اگزوز نیست و فقط به الکتریسیته برای نیروی محرکه متکی است. این خودرو‌ها نسبت به خودرو‌های موتور احتراق داخلی، مانند خودرو‌های بنزینی و دیزلی، گاز‌های گلخانه‌ای کمتری تولید می‌کنند. دسته دیگر از خودرو‌ها، خودروی PHEV است که به معنای خودرو‌های برقی پلاگین هیبریدی بوده که از هر دو منبع انرژی بنزین و الکتریسیته استفاده می‌کند و همچنین این توانایی را دارد که صرفا روی باتری کار کند یا فقط از گاز و بنزین یا ترکیبی از هر دو استفاده کند. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی میزان تولیدات خودرو‌های برقی و هیبریدی در کل جهان در سال ۲۰۲۲ معادل ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه بوده است. این تعداد در سال ۲۰۲۳ به ۱۴ میلیون دستگاه رسیده که چین با تولید ۸.۱ میلیون دستگاه (۶ میلیون و ۷۵ هزار خودروی برقی و دو میلیون و ۲۵ هزار خودروی پلاگین هیبریدی) با سهم ۵۸ درصدی از تولید کل جهان در جایگاه اول قرار گرفت و در جایگاه دوم با اختلاف بسیار زیادی آمریکا با تولید یک میلیون دستگاه (۸۰۰ هزار خودروی برقی و ۱۹۰ هزار خودروی هیبریدی) با سهم ۱۰ درصدی از تولید کل جهان قرار دارد. بعد از آن آلمان با تولید ۴۷۰ هزار خودروی برقی و ۳۶۰ هزار هیبریدی و سهم ۸ درصدی، انگلستان با تولید ۲۷۰ هزار خودروی برقی و ۱۰۰ هزار هیبریدی با سهم ۴ درصدی، فرانسه با تولید ۲۱۰ هزار خودروی برقی و ۱۳۰ هزار هیبریدی با سهم ۳ درصدی در جایگاه ۵ کشور برتر در تولید این خودرو‌ها قرار دارند.

سهم نزدیک به ۶۰ درصدی چین
در کنار سهم ۵۸ درصدی چینی‌ها از تولید خودرو‌های برقی، آمار‌ها نشان می‌دهد طی سال ۲۰۲۳ آن‌ها سهم ۵۵ درصدی از کل موجودی خودرو‌های برقی در دنیا را در دست دارند. این آمار‌ها نشان می‌دهد از کل موجودی ۴۰ میلیون دستگاهی خودرو‌های برقی در جهان طی سال ۲۰۲۳، حدود ۵۵ درصد از آن در چین تردد داشته، ۲۰ درصد در اتحادیه اروپا، ۱۲ درصد در آمریکا و ۱۳ درصد مابقی نیز در سایر کشور‌ها تردد داشته است. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی میزان تولیدات خودرو‌های برقی و هیبریدی در کل جهان در سال ۲۰۳۰ به ۳۶ میلیون و ۹۰۰ هزار دستگاه خواهد رسید. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد چین به تولید ۱۴ میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو می‌رسد که معادل سهم ۴۰ درصدی از کل تولیدات است و مقدار قابل‌توجهی خواهد بود و همچنین چین در سال‌های آینده سهم تولید خودرو‌های هیبریدی خود را نسبت به خودرو‌های برقی کاهش می‌دهد، به‌طوری‌که طبق پیش‌بینی انجام شده میزان تولید خودرو‌های هیبریدی در سال ۲۰۳۰ نسبت به سال ۲۰۲۵ حدود ۱۳ درصد کاهش پیدا خواهد کرد و روند تولید خودرو‌های برقی صعودی‌تر خواهد شد. نکته قابل توجه این است که این آمار در آمریکا برعکس خواهد بود، به‌طوری‌که در سال ۲۰۳۰ که سهم آمریکا ۲۱ درصد از مجموع کل جهان است، تولید خودرو‌های هیبریدی آن بیش از دوبرابر نسبت به سال ۲۰۲۵ رشد خواهد کرد که تولید این نوع خودرو نسبت به خودروی برقی در این کشور روند صعودی خواهد داشت.
منبع: ایران جیب